علم بهتر است یا ثروت ؟ - پاسخ حضرت علی(ع) به این سوال

علم بهتر است یا ثروت ؟ - پاسخ حضرت علی(ع) به این سوال

این سوال از کجا و چگونه مطرح شده ؟

شاید از خود پرسیده باشید که موضوع " علم بهتر است یا ثروت " را چه کسی برای اولین بار مطرح کرده است، موضوعی که همیشه یکی از موضوعات تکراری انشاء بوده است.
جالب است بدانید این موضوع برای اولین بار در صدر اسلام و در زمان حیات پیام اکرم(ص)، توسط عده‌ای از منافقین از حضرت علی(ع) برای زیرسوال بردن جایگاه علمی ایشان مطرح شده است. 

سلمان فارسی که رحمت خدا بر او باد، می‌فرماید: وقتی که پیامبر(ص) در شان علی(ع) فرمود "من شهر علم هستم و علی، دروازه آن شهر است" منافقان در مورد علی(ع) حسادت شدید ورزیدند و بین خود توطئه کردند تا علی(ع) را در همین مورد (علم) به نظر واهی خودشان، درمانده کنند. 

توطئه آنها این بود که چند نفر هرکدام جداگانه نزد علی(ع) بروند و سوال کنند: علم بهتر است با ثروت؟ گفتند: اگر وی در پاسخ هر کدام یکسان پاسخ گفت، می‌فهمیم که علم او اندک است و اگر پاسخ هرکدام را به‌گونه‌ای داد که با پاسخ‌های دیگر تفاوت داشت، دیگر در این راستا راهی برای عیب‌تراشی و انتقاد از او نداریم.  

این توطئه به این ترتیب اجرا شد که یکی‌یکی آمدند و هرکدام جداگانه از حضرت علی(ع) سوال کردند. 

اولی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. گفت: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای این‌که علم، میراث پیامبران است. ولی مال میراث قارون و هامان و فرعون است. 
  

دومی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. گفت: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای این که مال را تو باید حفظ‌کنی. ولی علم تورا حفظ می کند. 

سومی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است.  پرسید: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه صاحب ثروت، دشمنان بسیار دارد، ولی صاحب علم دوستان بسیار دارد. 

چهارمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر  است. پرسید: چرا؟
 علی(ع)فرمودند: برای‌اینکه هرگاه از مال استفاده‌کنی، از آن کاسته می‌شود، ولی اگر از علم استفاده‌کنی، برآن افزوده‌می‌شود. 
  

پنجمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. پرسید:  چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه صاحب‌مال با صفاتی مانند بخیل و لئیم، خوانده می‌شود، ولی از صاحب‌علم با احترام و تجلیل، نام برده‌می‌شود. 
  

ششمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. پرسید: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه در مورد مال، از دزد ترسیده می‌شود که مبادا به آن دستبرد بزندوببرد، ولی در مورد علم چنین ترسی نیست. 
  

هفتمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. پرسید: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه مال با گذشت زمان، کهنه‌می‌شود. ولی علم با مرور  زمان، کهنه نمی‌شود و همیشه تازه است. 
  

هشتمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر است. پرسید:  چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه مال، قلب صاحبش را سخت می‌کند، ولی علم قلب صاحبش را نورانی می‌نماید.  

نهمی آمد و پرسید: علم بهتر است یا ثروت؟ علی(ع) فرمودند: علم بهتر  است. پرسید: چرا؟
علی(ع) فرمودند: برای‌اینکه صاحب مال، تکبر می‌ورزد و خودبینی  می‌کند، ولی صاحب علم، خاشع و متواضع است. 
  

در این ‌هنگام همه آنها گفتند: خدا و رسولش راست گفتند و بدون تردید، علی، باب همه  علوم است.  

علی(ع) فرمودند: 

به خدا سوگند، تا زنده هستم، اگر همه خلایق تا پایان  روزگار از من سوال کنند، در پاسخ آنها درمانده نمی‌شوم و به هرکدام، پاسخی جداگانه و غیر از پاسخی که به‌دیگری داده‌ام، خواهم داد.