آیات و روایات ده گانه درباره آینده جهان - آینده جهان چگونه است ؟

آیات و روایات ده گانه درباره آینده جهان 

آینده جهان بنا بر آیات و روایات و احادیث چگونه خواهد بود ؟ 

 

حضرت آیت الله سبحانی در پاسخ به سوالی در خصوص «آینده جهان از نظر قرآن و روایات» تشریح کرده‌اند طبق نص آیات قرآن و روایات اهل‌بیت‌(ع) آینده متعلق به صالحان است. 
به نقل از حوزه نیوز، متن سوال و پاسخ معظم‌له به شرح ذیل است.

---

سوال: آینده جامعه ها وجهان بشریت چه می شود؟ نظر قرآن درباره سرنوشت جامعه ها چیست؟

 پاسخ: قرآن در باره سرنوشت جامعه ها به روشنی سخن گفته است و با ملاحظه آیاتی که در این زمینه وارد شده است می توان نظریه قرآن را در جهات مختلف مسأله دریافت و ما آیات ده‌گانه ای را که در این موضوع وارد شده است در چند بخش مطرح میکنیم:

1. صالحان وارثان زمین میشوند 
آینده نگری انسان او را وادار می کند که از آینده جهان و سرنوشت بشر خبری به دست آورد، زیرا از سپیده دم تاریخ ، نزاع و نبرد پیوسته ی میان حق و باطل برقرار بوده و پیروزی دست به دست می‌گشت و به تعبیر قرآن:
(...وتِلکَ الأَیّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النّاس...).([1])
«ما ایام و روزهای (شیرینی و پیروزی) را میان مردم دست به دست می گردانیم».
با این که روش تاریخ بشر تاکنون به صورت مبادله پیروزی بوده است، ولی قرآن معتقد است مشیت الهی بر این تعلق گرفته که در  آینده، فقط صالحان وارثان زمین خواهند بود، وحکومت جهان و اداره امور را به دست خواهند گرفت وحق وحقیقت در موضع خود استوار خواهد بود و باطل بر آن پیروز نخواهد شد. و همه جهانیان زیر لوای حکومت صالحان قرار خواهند گرفت و حکومت واحدی بر جهان مستولی خواهد شد چنان که می فرماید:
(وَلَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُور مِنْ بَعْدِ الذِّکْر أَنَّ الأَرْض یَرِثُها عِبادی الصّالِحُون).([2])
«ما در کتاب زبور، پس از «ذکر»(شاید مقصود تورات باشد) چنین نوشتیم که در آینده صالحان و پاکان وارثان زمین خواهند بود و صفحه جهان برای ابد از لوث وجود افراد ناصالح پاک خواهد شد».
و در آیه دیگر باز می فرماید:
(وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحات لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ...).([3])
«خداوند به افراد با ایمان از شما که دارای عمل نیک هست، وعده قطعی داده است که آنان را خلیفه وجانشینان خود در روی زمین قرار خواهد داد».
جانشینی این گروه از خداوند یا از پیشینیان در روی زمین، همان قیام به تدبیر امور زندگی، و برقراری عدل و عدالت در اجتماع و توسعه عمران و آبادی در زمین است.
در آیه سوم، سرانجام را از آن تقوا پیشگان می داند و یادآور می شود که: (...وَالعاقِبَةُ لِلتَّقْوی) ([4]): «عاقبت از آن متقین است».
 
2. استقرار آیین خدا و گسترش امنیت در جهان 
قرآن  در دو مورد از برقراری آیین اسلام در جهان، و پیروزی آن، بر دین های دیگر خبر داده است و این گزارش غیبی تاکنون محقق نگردیده و طبق روایات، ظرف تحقق آن، دوره دیگری است که در آن، آخرین وصی پیامبر حضرت مهدی (علیه السلام)زمام امور را بدست می گیرد و اسلام را در سراسر شرق و غرب منتشر می سازد چنان که می فرماید:
(هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولهُ بِالهُدی وَدِین الحَقّ لِیُظْهِرَهُ عَلی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُون).([5])
«او است که پیامبر خود را با هدایت ها و آیین استواری فرستاده است تا دین حق را بر تمام دین ها پیروز گرداند هر چند گروه مشرک آن را دوست نداشته باشند».
در آیه دیگر، همین مطلب به تعبیر دیگر و این که «نور خدا خاموش شدنی نیست»، وارد شده است چنان که می فرماید:
(یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللّه بِأَفْواهِهِمْ وَاللّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الکافِرُون).([6])
«می خواهند نور خدا را با دهانهای خود خاموش کنند، خداوند نور خود را به پایان می رساند هر چند کافران دوست نداشته باشند».
 
3. پیروزی پیامبران 
پیامبران در طول تاریخ برای اشاعه مکتب خود، مجاهدت ها وکوششها کرده اند، ولی هرگز نتوانسته اند مکتب خود را در سراسر جهان پیاده کنند و در هر عصری گروههای بی شماری به مخالفت با پیامبران  برخاسته و سد راه آنان بودند.
ولی قرآن مبارزه های اهل باطل رابا مکتب حق یک مبارزه موقت تلقی می کند و معتقد است که سنگرهای باطل سرانجام فرو ریخته وبرنامه پیامبران در جهان گسترش پیدا خواهد کرد.
قرآن این حقیقت را طی آیاتی بیان می کند:
(إِنّا لَنَنْصُرُ رُسُلنا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الحَیاةِ الدُّنْیا وَیَوم یَقُومُ الأَشهاد).([7])
«ما پیامبران و فرستادگان خود وافراد با ایمان را در دنیا و روز قیام گواهان کمک می کنیم».
قرآن در آیه دیگر از تعلق مشیت الهی بر پیروزی پیامبران در آینده سخن می گوید آنجا که می فرماید:
(وَلَقَدْ سَبَقَتْ کَلِمَتُنا لِعِبادِنا المُرْسَلین * انّهُمْ لَهُمُ المَنْصُورون * وَإِنَّ جُنْدَنا لَهُمُ الغالِبُون).([8])
«اراده  و مشیت ما به پیروزی پیامبران تعلق گرفته است، آنان کمک شدگان هستند و سپاه ما (سپاه توحید) پیروز است».
و در آیه  دیگر می فرماید:
(کَتَبَ اللّهُ لأَغْلَبَنَّ أَنَا وَرُسُلی...).([9])
«خداوند بر خود واجب و لازم شمرده است که او و پیامبران او بر قوای کفر غلبه کنند».

4.  در مبارزه حق و باطل، حق، همواره پیروز است 
آیات قرآن نه تنها نظام تکوین را نظام خیر، و غلبه خیر بر شر می داند، بلکه سرانجام، نظام اجتماعی انسان را نظام استوار می داند که در آن نظام توحید بر نظام شرک و طاغوت غلبه کرده و پیروزی از آن صالحان و راستگویان خواهد بود از این جهت می فرماید:
(بَلْ نَقْذِفُ بِالحَقِّ عَلی الباطِلِ فَیَدْمَغُهُ فَإِذا هُوَ زاهِق...).([10])
«ما حق را بر باطل می زنیم و آن را نابود می سازیم ناگهان آن پوچ و تباه است».
قرآن در آیه دیگر حق و باطل را به آب وکف تشبیه می کند و باطل بسان کف بر دوش حق سوار می شود و با حرکت حق، حرکت می کند، امّا دیری نمی پاید باطل های کف گونه فرو کش کرده وحق وحقیقت بسان آب حیات در دلها باقی می ماند آنجا  که می فرماید:
(...أَمّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبْ جُفاءً وَأَمّا ما یَنْفَعُ فَیَمْکُثُ فِی الأَرض...).([11])
«کفها روی آب نابود می شوند و آنچه برای مردم مفید است در زمین باقی می ماند».
 
5. کمک های غیبی در سرانجام جامعه ها 
قرآن معتقد است که در سرانجام جامعه ها، افراد، فداکاری پیدا می شوند که با تمام قدرت در عزت اسلام و ذلت کفر می کوشند و از این طریق به گروهکها هشدار می دهد که اگر از جاده مستقیم توحیدمنحرف شوند و به وادی جاهلیت بازگردند، هرگز آیین حق با انحراف آنان نابود نمی شود، و در طول تاریخ که جامعه انسانی رو به کمال است افرادی پیدا می شوند که خداوند آنان را دوست دارد و آنان نیز خدا را دوست دارند، آنان در مقابل گروه با ایمان متواضع و در برابر کافران عزیز و سرکشند، در راه خدا کوشش می کنند و از سرزنش سرزنش کنندگان نمی ترسند، آنجا که می فرماید:
(یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینهِ فَسَوفَ یَأتِی اللّه بِقَوم یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونهُ أَذِلّة عَلی المُؤْمِنین أَعِزَّة عَلی الکافِرینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبیلِ اللّهِ وَلا یَخافُونَ لَومة لائِم...).([12])
اکنون باید دید که  این وعده ها و نویدهای قرآن که تاکنون به صورت جهانی و عالم‌گیر جامه عمل نپوشیده است کی تحقق خواهد پذیرفت، این مشکل را می توان با مراجعه به روایات صحیح اسلامی گشود وروایات اسلامی انگشت روی این مجهول می گذارند و از تحقق این نویدها در عصر ظهور امام زمان (عج)گزارش می دهند.
 
روایات  از یک رشته تکامل ها و پیشرفت ها در عقول و خردها، در صنایع و تکنیک، گزارش داده همچنان که از جهانی شدن عدل اسلامی وآیین توحید قاطعانه خبر می دهند، اینک این روایات را به صورت فشرده در این جا می آوریم، و از هر موضوعی تنها به نقل یک حدیث اکتفا می کنیم.
 
سرانجام  جامعه ها از نظر احادیث اسلامی 
 
1. تکامل عقول و خردها 
مرور زمان، و تجارب تلخ و شیرین، مایه شکوفایی عقل انسانی می گردد و بشر در پرتو الطاف الهی در می یابد که: دیگر، سازمان های بشری و تدابیر انسانی قادر به حل تضادها و مشکلات نیست از این جهت بی درنگ به ندای حضرت قائم (علیه السلام)  پاسخ می گوید، و انسان ها با رضایت خاطر، به انقلاب امام می پیوندند.
امام باقر (ع)  می فرماید:
«إذا قام قائمنا وضع اللّه یده علی رؤوس العباد فجمع بها عقولهم وکملت به أحلامهم».([13])
«آنگاه که قائم ما قیام کند، خداوند دست لطف و رحمت خود را بر سر بندگان خود می گذارد و از این طریق، به عقول آنان وحدت می بخشد و به وسیله او خردهای آنان تکامل پیدا می کند».
 
2. تکامل صنایع 
انقلاب جهانی، بدون تکامل صنایع امکان پذیر نیست  رهبر انقلابی که می خواهد صدای خود را به آخرین نقطه جهان برساند، بدون تکامل تکنیک، امکان پذیر نمی باشد، از این جهت احادیث اسلامی نوید می دهد که در عصر ظهور امام صنایع به حدی تکامل پیدا می کند که جهان حکم یک شهر را پیدا می کند و افرادی که در خاور زندگی می کنند، کسانی را که در باختر زندگی می نمایند، می بینند و سخنان آنان را می شنوند.
چنانکه امام در این مورد می فرماید:
«انّ المؤمن فی زمان القائم وهو بالمشرق لیری أخاه بالمغرب وکذا الذی فی المغرب یری أخاه الذی بالمشرق».([14])
«در زمان قائم، فرد با ایمان که در مشرق زیست می کند، برادر خود را که در مغرب زندگی می کند می بیند».
در حدیث دیگر مطلب به طور روشن تر بیان شده است وآن این است که:
إنّ قائمنا إذا قام مدّاللّه  لشیعتنا فی أسماعهم وأبصارهم، حتّی لا یکون بینهم و بین القائم یرید یکلّمهم فیسمعون و ینظرون إلیه وهو فی مکانه.([15])
«آنگاه که قائم ما قیام می کند خدا به دیدگان و گوشهای پیروان او قدرت می بخشد تا آنجا که میان آنان و رهبر خود، حایلی نمی ماند او با آنان سخن می گوید، و سخنان او را می شنوند و به او می نگرند در حالی که او در جای خود قرار دارد».
 
3. جهانیان در پوشش اسلام در می آیند 
احادیث نویدهای قرآن را درباره جهانی گشتن آیین اسلام، بر ظهور امام قائم تطبیق می کند آنجا که امام باقر(علیه السلام)می فرماید:
یبلغ سلطان المشرق و المغرب ویظهر اللّه عزّوجلّ به دینه علی الدین کلّه ولو کره المشرکون.([16])
«قدرت و تسلط او شرق وغرب را فرا می گیرد و خدا به وسیله او دین خود را بر تمام ادیان پیروز می گرداند هر چند مشرکان دوست نداشته باشند».
 
4. تکامل اخلاقی 
در محاسبات گذشته به این نقطه رسیدیم که تکامل حقیقی باید ابعاد مادی و معنوی داشته باشد و تکامل یک بعدی، تکامل واقعی نیست.
احادیث اسلامی بر تکامل اخلاقی در عصر  ظهور امام دوازدهم گواهی می دهد آنجا که همه محدثان اسلامی این جمله را  از پیامبر نقل می کنند که یکی از ویژگی های حکومت امام قائم ، گسترش عدل و داد و برچیده شدن بساط ظلم و ستمگری است و جمله (یَمْلأُ الأَرضَ قِسْطاً وعَدلاً) ، بیانگر این تکامل اخلاقی است.
 
5. ترمیم خرابی ها 
احادیث اسلامی از آبادی جهان و تسلط بشر بر گنجینه های نهفته در دل زمین در زمان ظهور امام به روشنی گزارش می دهد و جمله یاد شده در زیر در روایات وارد شده است:
«وتظهر له الکنوز ولا یبقی فی الأرض خراب إلاّ یعمره».([17])
«گنجینه های نهفته در دل زمین در اختیار امام قرار می گیرد و او با نفوذ و قدرت مادی و معنوی که دارد، تمام ویرانی های موروث از ظلم وجور را، آباد می کند.
نتیجه این که آنچه را که محاسبات عقلی و اجتماعی درباره سرانجام جامعه ها نشان می داد، مورد تصدیق قرآن واحادیث اسلامی است چیزی که هست احادیث اسلامی زمان ووقت این تکامل ها را به روشنی تعیین می کند و ظهور امام قائم را همگام با این تحولات می داند.

---

[1] . آل عمران/140.
[2] . انبیاء/105.
[3] . نور/55.
[4] . طه/132.
[5] . توبه/33 و صف/9.
[6] . صف/8.
[7] . غافر/51.
[8] . صافات/171 ـ 173.
[9] . مجادله/21.
[10] . انبیاء/18.
[11] . رعد/17.
[12] . مائده/54.
[13] . منتخب الأثر:ص482.
[14] . منتخب الأثر:ص483.
[15] . منتخب الأثر:ص483.
[16] . منتخب الأثر:ص299.
[17] . منتخب الأثر:ص482.