این روزها که بسیاری معتقدند وبلاگنویسی که روزی شده بود ورد زبانها، روز به روز کمرنگتر میشود و گرایشها به سمت شبکههای جدید برای ابراز عقاید و تبادل اطلاعات است، نگاهی آسیبشناسانه به این پدیده میتواند علل این گرایش را نمایان کند. البته همچنان برخی دستاندرکاران بر این باورند که وبلاگها دوباره به نقطه اوجشان برمیگردند و هنوز هم بهترین رسانه هستند.در این زمینه بحث فضایی وبلاگنویسی و آزادی انتشار مطالب در آن، حدود و خطوطی که در این زمینه وجود دارد، نقطه آرمانی که باید این رسانه بر محور آن حرکت کند و .. همه از مسائل مورد توجه است.
دکتر اکبر نعمتاللهی در این زمینه معتقد است که زمانی که یک وبلاگ در معرض دید بقیه قرار میگیرد، دیگران صرفا اجازه استفاده از آن را دارند، نه اجازه دخل و تصرف، امر و نهی یا ورود به حیطه شخصی افراد.
وی با بیان اینکه وبلاگ یک دستنوشتهی شخصی و دفتر خاطرات روزانه اشخاص است، اظهار کرد: وبلاگ یک رسانه شخصی و مربوط به اندیشهها و افکار و نظرات صاحبان آن است.
وی تصریح کرد: نمیتوان برای اندیشهها، افکار و نظرات مردم قانونی تدوین کرد. نظرات شخصی افراد باید محفوظ و مورد احترام قرار گیرد؛ بویژه در کشورهایی که مردمسالاری و دموکراسی حاکم است ورود به حیطهی شخصی افراد گناه و جرم است.
به گفته وی، هیچ قاعدهای نمیتوان برای افراد گذاشت که چگونه بیندیشند، فکر کنند و بنویسند؛ بویژه تا زمانی که در محوطه و محیط شخصی خود فعالیت میکنند. اما اگر از حیطهی شخصی خارج و وارد رسانههای عمومی کشور شوند، باید با هنجارهای جامعه، قوانین و خط قرمزها هماهنگ و آشنا باشند.
وی ادامه داد: تا زمانی که وبلاگها وارد حیطهی رسانههای عمومی نشوند، فضای کاملا شخصی است و کسی حق ورود به حیطهی آنها را ندارد.
نعمتاللهی با بیان اینکه باید فرهنگ و بینش استفاده از وبلاگ وجود داشته باشد، گفت: افراد در گذشته اندیشههای خود را روی کاغذ مینوشتند و در صندوق خانه پنهان میکردند، اما امروز اندیشههای خود را در وبلاگ و فضای مجازی قرار میدهند و تمام دنیا میتواند از آنها استفاده کنند. در این وضعیت شخص وبلاگ نویس و صاحب وبلاگ باید هنجارهای اخلاقی و اجتماعی جامعه و فرهنگی که در آن زندگی میکند را رعایت کند.
وی همچنین گفت: وبلاگ یک فضای آزاد و شخصی است، اما همین ویژگی باعث میشود هر کار غیراخلاقی و غیر فرهنگی را بتوان در آن انجام داد و هر تهمت، دروغ و انتقاد غیر اصولی را در آن نوشت.
او افزود: همانطور که فرد در جامعه باید یک سری قوانین را رعایت کند، در وبلاگ خود هم باید ارزشهایی را رعایت کند. چون وبلاگ نیز بخشی از حیطهی اجتماعی و جامعه ماست. در مقابل هیچ کس حق ورود به حیطهی شخصی وبلاگنویس را ندارد. بنابراین در این وضعیت باید فراتر از قانون، اخلاقیات اجتماعی بر این حیطهها نظارت داشته باشد و آنها را بازسازی کند و در عین حال اجازه ندهد نیروهای رسمی وارد حیطههای شخصی افراد شود.
نعمتاللهی تاکید کرد: وبلاگنویسان باید اخلاق اجتماعی را رعایت کنند چراکه وبلاگ آنها در معرض دید عموم قرار دارد.
وی یادآور شد: در تمام جوامع هنجارهایی تعریف شده است و وبلاگنویس باید این هنجارها را به عنوان یک فرد اجتماعی رعایت کند تا در نهایت مشکلی برای فرد و جامعه ایجاد نشود.
او با بیان اینکه همزمان با ورود وبلاگ، فرهنگ آن در جامعه هنوز ایجاد نشده است، گفت: اخلاق و فرهنگ وبلاگنویسی هنوز در جامعه ایجاد نشده است. از این جهت دست به قانون، امر و نهی و ایجاد محدودیت میزنیم و این خلاف عرف فرهنگ وبلاگ نویسی و دموکراسی در جوامع است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد:زمانی که فرهنگ جریان آزاد اطلاعات ایجاد نشود، با امر و نهی و قوانین مختلف این عرصه محدود میشود و نهایتا جریان آزاد لطمه میخورد.
بر اساس این گزارش، مدیر یکی از سرویسدهندگان وبلاگ گفت که با شفافیت، آزادی بیان و اخلاقمداری میتوان جامعه وبلاگی آرمانی را ترسیم کرد.
مدیر پارسیبلاگ با بیان اینکه باید انتظار جامعه وبلاگنویسان از وبلاگ مشخص شود، گفت: با مشخص شدن این انتظارات، میتوان قله، آرمان و چشمانداز موردنظر در عرصه وبلاگ نویسی را ترسیم کرد.
سیدمحمدرضا فخری در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: وبلاگنویسی یک پدیده اجتماعی است که نمیتوان با یک نگاه مهندسی برای آن چشمانداز مشخص کرد.
به گفته وی وبلاگ نویسی تحت تاثیر متغیرهای بسیاری است که در زمان رخ میدهد، از این رو نمیتوان پیش بینیهای دقیقی برای آن داشت.
وی با بیان این که ترسیم و نگاه برنامهریزی شده و مهندسی برای پدیدههای اجتماعی و فرهنگی نظیر وبلاگ دشوار است، گفت: وبلاگنویسی با کاربران اجتماعی سر و کار دارد که پیچیدگیهای خاص خود را دارند.
فخری به شاخصهای کلی مورد انتظار از وبلاگ به منظور رسیدن به قلههای آرمانی اشاره و تصریح کرد: شفافیت، آزادی بیان، اخلاقمداری، قانونمداری، ارتقای بسترهای سخت افزاری مناسب شبکهای نظیر اینترنت و ابزارهای بیسیم و در نهایت پایبندی به ارزشها و مسائل ملی از جمله ویژگیهایی است که میتواند یک جامعه وبلاگی آرمانی را ترسیم کند.
وی یادآور شد: یکی از مهمترین موانع رسیدن به قله آرمانی وبلاگنویسی بسترهای سخت افزاری آن است. در حال حاضر خدمات اینترنت مطلوب و دیتاسنتر قابل قبول و قابل رقابتی در کشور وجود ندارد. مشکلات سختافزاری سرویسهای وبلاگ در نهایت باعث میشود ذخیره اطلاعات وبلاگهای کاربران ایرانی در خارج از کشور انجام شود. این مساله هزینه سنگینی را برای پهنای باند کشور ایجاد میکند.
فخری تاکید کرد: باید دیتاسنترهایی با قابلیت رقابت قیمت و کیفیت با خارج از کشور راهاندازی تا این امکان فراهم شود تا سرویسها بتوانند خدمات خود را به داخل منتقل کنند.همچنین از حیث قوانین نیز ابهاماتی در اجرا و تصویب قوانین وجود دارد و قوه قضاییه باید تخصصیتر در زمینه اینترنت و وبلاگها حرکت و از نظرات کارشناسان فنی در مورد مسائل قانونی اینترنت و وبلاگها استفاده کند.
مدیر پارسیبلاگ با بیان اینکه کاربران باید قانونمداری و اخلاقمداری خود را افزایش دهند، گفت:وبلاگنویسان باید سطح اطلاعات و مهارتهای خود را افزایش دهند چراکه با توجه به شخصی بودن این محیط، خود افراد باید با دغدغهها و تلاشهای شخصی خود فرهنگ مطلوب و مناسب را در این فضا ترویج و توسعه دهند.
مدیر بلاگاسکای نیز گفت: آفت به زمانی در وبلاگنویسی تلقی میشود که معیارهای اخلاقی نادیده گرفته شود که البته تا حدود زیادی با وجود اعمال برخی قوانین در وبلاگسرویسهای ایرانی، فضای وبلاگنویسی از این آفتها به دور است.
مسعود چنگیزی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با بیان اینکه هر قشر و گروهی تعریف متفاوتی از آفتهای وبلاگنویسی دارد، اظهار کرد: زمانی که با یک محیط شخصی در وبلاگها مواجه باشیم و قوانین نانوشتهای در آن حاکم باشد، نمیتوان آفتها و موانع این فضا را بهطور مشخص ترسیم کرد چراکه هر قشر و گروهی براساس سلیقه این آفتها را بهگونهای تعریف میکنند.
وی یادآورشد: با وجود تمام موانع و آفتها، فضای وبلاگها باید کاملا باز و آزاد و در عین حال از هرگونه اهانت و نشر اکاذیب به دور باشد.
چنگیزی با بیان اینکه همواره قوانینی برای فضای مجازی اعمال میشود، افزود: یک سری قوانین به صورت کلی اعمال و منشا بسیاری از آنها قوانین بینالمللی است و در هر شرایطی جرم محسوب میشوند، نظیر توهین به شخصیتها، مقدسات و ترویج تهدید. اما متاسفانه برخی مسائل در فضای مجازی ایرانی آفتها و جرمهای کاملا سلیقهای هستند که به تبع روشهای برخورد با آنها نیز مشخص نیست.
وی تصریح کرد: وبلاگها فضاهای کاملا مستقلی هستند که در هر زمینه و حوزهای باید بتوانند موثر باشند چراکه هدف کلی وبلاگنویسی توجه به محتوای فارسی مفید است.
مدیر بلاگاسکای ادامه داد: هر وبلاگ با هر مدلی حتی نوشتن خاطرات روزانه دارای سلیقههای متفاوت است. از این جهت هدف و نقطه آرمانی مشخصی برای وبلاگنویسی وجود ندارد و آنچه مهم است تاثیرگذاری همان وبلاگ در حوزه موردنظر خود است.