توصیه های طلایی اساتید برجسته اخلاق درباره شکر - شکرانه های استادانه

توصیه های طلایی اساتید برجسته اخلاق درباره شکر - شکرانه های استادانه

در این فرصت توصیه‌های طلایی اساتید برجسته اخلاق درباره شکر نعمت‌های الهی را با هم مرور ‌می‌کنیم و جملاتی از امام خمینی(ره)‌، آیت الله خامنه‌ای، مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی، مرحوم آیت الله عزیز الله خوشوقت، آیت الله محمد ناصری، آیت الله حسین مظاهری، آیت الله محمدعلی جاودان، شیخ حسین انصاریان، مرحوم رجبعلی خیاط، شهید مطهری (ره)، آیت الله مرحوم محمد تقی بهجت، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، آیت‌الله قرهی و آیت الله ناصر مکارم شیرازی را با هم ‌می‌خوانیم.
  

امام خمینی (ره)

بنده‌، زمانی شکرگزار به حساب ‌می‌آید که ارتباط خلق را با حق و ارتباط نعمت‌ها را با یکدیگر به طور کامل بداند و این برای اولیای خالص که کامل‌ترین آنها رسول خداست‌، میسر ‌می‌گردد و تا زمانی که کدورت شرک و شک در قلب باقی است، شکر حق را به طور شایسته نمی‌تواند ادا کند؛ مثلا کسی که به اسباب‌، نظر دارد و تأثیر موجودات را مستقل ‌می‌داند و به این نکته‌، ایمان واقعی و باور قلبی ندارد که: «لا مؤثر فی الوجود الا الله»؛ کفران نعمت حق تعالی کرده است.

رهبر معظم انقلاب 

این مرحله از زندگی را که وارد زندگی مزدوج ‌می‌شوید و تشکیل خانواده ‌می‌دهید، یکی از نعمت‌های بزرگ الهی به حساب بیاورید و آن را شکر بگذارید. همه آنچه ما داریم، از خداست: «وَ مَا بِکُم مِّن نِّعْمَهٍ فَمِنَ اللَّه» امّا توجه به این نعمت خیلی اهمیت دارد.

خیلی از نعم را انسان توجه ندارد. بعضی‌ها ازدواج ‌می‌کنند، همه نوع خوبی هم گیرشان ‌می‌آید. زندگی شیرین و خوبی را هم ‌می‌گذرانند، ولی نمی‌فهمند که این چه نعمت بزرگی است، چه حادثه تعیین کننده و مهمی ‌در زندگی است. وقتی نفهمیدند، شکر آن را هم به‌جا نمی‌آورند و از رحمت الهی که با شکر متوجه انسان ‌می‌شود، محروم ‌می‌مانند‌. لذا باید انسان توجه کند به اینکه این چه نعمت بزرگی است و شکر این نعمت چگونه است؟

یک وقت انسان در شکر، فقط به زبان ‌می‌گوید که خدایا شکر و در دل او هم خبری نمی‌شود؛ این لقلقه زبان است و ارزشی ندارد. امّا یک وقت هست که انسان در دلش حقیقتاً از خدای متعال، سپاسگزار و متشکر است؛ این خیلی ارزش دارد. ‌می‌فهمد که خدای متعال نعمتی به او داده و حقیقتاً ابراز شکر ‌می‌کند. این همان شکرِ خوب است. منتهی وقتی ما از خدای متعال متشکّر شدیم، یک عملی، یک حرکتی، یک موضع‌گیری هم بر اساس این تشکر، لازم ‌می‌آید که انجام دهیم. خیلی خوب، حالا که خدای متعال این نعمت را به شما داده است، شما باید چکار کنید؟ هیچ توقع زیادی از ما نکرده‌اند. توقعی که از ما در مقابل این نعمت دارند، این است که با این نعمت خوب رفتار کنیم. این رفتار خوب را در اسلام معین کرده‌اند، که همان اخلاق خانواده و حکمت خانواده است؛ اینکه در درون زندگی باید چگونه رفتار کرد که این زندگی خوب باشد.

مرحوم آیت الله آقا مجتبی تهرانی( ره)

روزی زین العابدین صلوات الله علیه در مسجد الحرام در حال عبادت بودند که دیدند شخصی در حالی که طواف کعبه می‌کند بلند می‏گوید: «اللهم انی اسئلک الصبر». امام زین العابدین علیه السلام با دست مبارک زدند به شانه همین شخصی که طواف می‌کرد و به او فرمودند: با این دعا از خدا تقاضای بلا ‌می‌کنی. ما سه نوع صبر داریم: صبر بر طاعت، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت. درخواست صبر، یعنی بلاهایی که سمت من ‌می‌آید، تحملش را داشته باشم. معلوم ‌می‌شود به سراغ خط بلا و مصیبت رفته‏ای و در آن خط داری کار ‌می‌کنی و می‏خواهی پاد زهرش را به‏دست بیاوری که کمتر تحت فشار باشی. حضرت به او فرمودند: «سئلت البلاء». تو از خدا بلا ‌می‌خواهی که ‌می‌گویی: «اللهم انی اسئلک الصبر». بجای این دعا بگو: «اللهم انی اسئلک العافیۀ و الشکر علی العافیۀ‌.» خدایا من از تو عافیت می‏خواهم‌. دقیقا ضد بلاء است این دعا و حتی توفیق شکرگذاری را هم درخواست می‏کنی. هم عافیت بده، هم توفیق شکرگزاری که به خاطر این عافیتی که به من دادی شکر هم بکنم. حضرت به آن شخص می‏فرمایند این را از خدا بخواه. روایت مفصل است. در ذیلش حضرت این جمله را فرمودند: «فإن الشکر علی العافیۀ خیر من الصبر علی البلاء.» سپاسگزاری از عافیتی که خدا داده، بهتر است از صبری که نسبت به بلاء داده است. زیرا در مورد بلا چاره نداری. بلاء آمده، چکار ‌می‌خواهی بکنی؟ صبر در بلا ارزش زیادی ندارد. به همان مقداری که جزع و فزع نکنی ارزش دارد. اما جایی که خدا به تو عافیت داده، شکرش با اختیار خود تو است و فشاری هم بر تو نیست. ارزش این شکر، از ارزش آن صبر خیلی بیشتر است.

مرحوم آیت الله عزیز الله خوشوقت(ره)

شکر خدای تعالی سه قسم است: عملاً (یعنی انجام واجب وترک حرام) زبانا و قلباً (بدانیم که نعمت‌ها از اوست) یعنی سه پایه شکر! همواره باید شکر بگوییم و این را در نظر داشته باشیم که خدا همین قلیل شکر ما را بشرطی قبول ‌می‌فرماید که در نظرمان قصد در شکر همواره باشد. چون ما وقتی شکر ‌می‌کنیم نعمت اضافه ‌می‌دهد و این خود شکر ‌می‌خواهد، علاوه بر این شکر با اعضای بدن است و این شکر ‌می‌خواهد و… یعنی همواره ما عقبیم در شکر خدای تعالی. از طرفی اگر کسی اعتراف به عجز خود در شکر خداوند کند، به واقعیت نزدیک‌تر از کسی است که ‌می‌خواهد نعمتها را دانه دانه شکر کند.

آیت الله محمد ناصری

پس از نمازها به سجده بروید و حداقل سه بار «الحمدلله» یا «شکرا لله» بگویید و سپاس الهی را بابت نعمت عبادت به جا آورید، خدا نیز در مقابل شکر شما تشکر ‌می‌کند، تشکر الهی چند برابر نمودن ثواب عبادت شما است.

آیت الله حسین مظاهری 

انسان برای سعادتش نباید دلبسته دنیا شود، بلکه باید برای دین و در راه خدا از دارایی‌های خود بگذرد که این نمونه‌ای از شکر نعمت است. اگر انسان مسیر واقعی را بیابد، برای خداوند از جان و مال خود همانند امام حسین(ع) گذشته و پای روی دستورات اسلا‌می‌که امام حسین(ع) زنده کرده نمی‌گذارد. چنین انسانی که امام حسین(ع) و سایر ائمه(ع) الگوی او باشند به جایی رسیده که خداوند بر دلش حاکم و فرمانده است.

آیت الله محمد علی جاودان 

قلب منافق، قلبی است که مهر خورده و دیگر راهی برای نجات ندارد. «وَ أَمَّا الْأَزْهَرُ فَقَلْبُ الْمُؤْمِنِ» قلب مومن است که ازهر است.« إِنْ أَعْطَاهُ شَکَرَ» اگر خدا به او مرحمتی کند، شکر ‌می‌کند.

شیخ حسین انصاریان

شکر یعنی هر نعمتی را در جای خود تحقق عملی دادن در راه خدا؛ شکر نعمت قدرت، عدالت واقعی می‌باشد؛ شکر نعمت قلم، این است که خداوند بتواند به آن نوشته و قلم قسم بخورد اما در غیر این‌صورت این کفران نعمت است؛ اگر قدرتی صرف ظلم شود و یا قلمی‌صرف هجوم به یک فرد آبرومند، مدیر قوی، رزمنده، فرد مدبر و دلسوز و یا آبادگر شد این کفران نعمت است و ضدیت با پروردگار است و این از مبدایی به نام حسد سرچشمه می‌گیرد.

مرحوم رجبعلی خیاط(ره)

اگر اکنون بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین نعمت خدا به بندگان یعنی آخرین ولی کامل‌، از دیدگاه غایب است‌، یکی از عللش این است که ما شکر این نعمت را به جا نیاورده‌ایم؛ وچه بسا تا زمانی که کیفیت این شکرگذاری را یاد نگیریم و ادا نکنیم‌، نعمت هم چنان از ما غایب خواهد ماند.

شهید مطهری(ره)

وظیفه و تکلیف ما نسبت به نعمت‌های پروردگار چیزی جز این نیست که: خداوند طرز استفاده صحیح و معقول از آن نعمت و موهبت را تحت عنوان «وظیفه» و به نام «تکلیف» به ما آموخته است.

آیت الله مرحوم محمد تقی بهجت(ره)

سپاس‌گزاری از نعمت، به معنای اطاعت خداست که موجب افزایش نعمت ‌می‌شود. کفران نعمت هم به‌معنای عصیان الهی و موجب عذاب از ناحیه او است.

آیت الله محمد تقی مصباح یزدی 

نعمت آشنایی با خدا و دین و ولایت آثارش ابدی است. تازه بعد از مرگ آثارش ظاهر ‌می‌شود. ما قدر این نعمت را وقتی ‌می‌دانیم که اهمیت اسلام و دین را در زندگی خود درک کنیم باید سعی کنیم بفهمیم دین در زندگی ما چه کاره است و اگر نباشد چه ‌می‌شود؟

آیت‌الله قرهی

این آیه «هذا مِن فَضْلِ رَبی لِیبْلُوَنِی ءَ أشْکُرُ أم أکْفُرُ و مَن شَکَرَ فإنما یشکُرُ لِنَفِسِهِ» خیلی عجیب است. چقدر زیبا به انسان تبیین ‌می‌کند و ‌می‌گوید: اگر شکر هم کنی، برای خودت است، نه برای من خدا، اشتباه نکن. همین که بیان کردم اوامر الهی باعث رشد خود انسان است، تشکر هم همین است، اگر شکر کنی، برای خودت است، «لِنَفِسِهِ».

 آیت الله مکارم شیرازی 

اگر این نعمت‌‌هاى بزرگ خدا را صحیح در مسیرش مصرف کنیم، شکر عملى اوست، و اگر وسیله‌‌‏‌اى شد براى طغیان، خودپرستى، غرور، غفلت، بیگانگى و دورى از خدا این عین ناسپاسى است.